Vốn đầu tư công là gì?

Vốn đầu tư công là dòng tiền hay tài sản khác được sử dụng để thực hiện các dự án đầu tư công. Theo Khoản 15, Điều 4 của Luật Đầu tư công 2014, đầu tư công được giải thích: “Đầu tư công là các hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình hay dự án xây dựng kết cấu hạ tầng của nền kinh tế - xã hội và đầu tư vào các chương trình, dự án nhằm mục đích phục vụ phát triển kinh tế - xã hội”.

Hiểu một cách đơn giản thì vốn đầu tư công chính là nguồn vốn được ngân sách Nhà nước chi ra để đầu tư vào các dự án, kế hoạch xây dựng những công trình hạ tầng và các dự án chiến lược quan trọng trong nền kinh tế, chính trị, xã hội… nhằm mục đích phục vụ vì lợi ích chung của nhân dân.

Đặc điểm vốn đầu tư công.

Vốn đầu tư công có một số đặc điểm mà nhà đầu tư cần lưu ý như:

• Vốn đầu tư công theo các hoạt động đầu tư của nhà nước. Đây là nguồn vốn trích từ ngân sách nhà nước, được Nhà nước sử dụng để thực hiện cho các dự án do Nhà nước quyết định
• Vốn đầu tư công là nguồn vốn dùng phục vụ cho những dự án nhằm mục đích phát triển kinh tế - xã hội
• Các nguồn vốn cho vốn đầu tư công như:
• Vốn từ ngân sách nhà nước;
• Vốn từ những nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị doanh nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật.

Vốn đầu tư công gồm những loại nào?

Hiện nay vốn đầu tư công được chia làm 4 loại chính

• Vốn đầu tư trích từ nguồn ngân sách Nhà nước: Đây là nguồn vốn đầu tư không hoàn lại mà Nhà nước dùng để đầu tư vào các dự án xây dựng hạ tầng kinh tế nhằm bảo vệ môi trường hay phát triển nguồn nhân lực. Từ đó giúp ổn định tình hình và thúc đẩy sự tăng trưởng của nền kinh Việt Nam.
• Vốn tín dụng đầu tư: Đây là nguồn vốn cho vay từ Nhà nước với mức ưu đãi hợp lý. Theo đó, chính phủ có thể cho vay với mức lãi suất bằng với nguồn vốn đầu tư ODA hoặc vốn tự do để thực hiện đầu tư vào các dự án thuộc những lĩnh vực được ưu tiên.
• Vốn vay trong nước và nước ngoài: Đây là nguồn vốn đối với các dự án đầu tư trong nước. Trong đó nguồn vốn trong nước có thể huy động từ trái phiếu địa phương hoặc sử dụng trái phiếu chính phủ
• Vốn đầu tư từ những doanh nghiệp nhà nước: Đây là nguồn vốn đến từ những khoản thu có lợi nhuận, mà vốn từ ngân sách nhà nước đã cung cấp cho doanh nghiệp hoạt động hay vốn vay của những doanh nghiệp được bảo lãnh bởi Nhà nước. Nguồn vốn này có vài trò khá quan trọng, hỗ trợ lớn cho sự phát triển chung của nền kinh tế - xã hội trong nước.

Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư công

Căn cứ theo Điều 12, Luật Đầu tư công 2019, việc quản lý vốn đầu tư công cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:

• Tuân thủ các quy định của pháp luật về việc quản lý và sử dụng đối với vốn đầu tư công.
• Phù hợp với các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội chung, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm của quốc gia và quy hoạch có liên quan theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch.
• Thực hiện đúng trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
• Quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công đúng theo quy định đối với từng loại nguồn vốn; bảo đảm hoạt động đầu tư tập trung, đồng bộ đi kèm với chất lượng, tiết kiệm, và hiệu quả đặc biệt là khả năng cân đối nguồn lực; không để thất thoát hay lãng phí.
• Bảo đảm tính công khai, minh bạch trong các hoạt động đầu tư công.

Vai trò của vốn đầu tư công đối với nền kinh tế Việt Nam:

Có thể thấy việc thúc đẩy hoạt động đầu tư công là yếu tố vô cùng lớn để tạo động lực phát triển kinh tế, chính trị, xã hội tại Việt Nam, giúp cho nền kinh tế đạt được sự tăng trưởng tốt bảo đảm cuộc sống của người dân và đốt tác quốc tế đang làm việc và sinh sống tại Việt Nam.

Thực tế từ năm 1995 cho đến nay đầu tư công đóng góp không nhỏ đến sự phát triển của Việt Nam. Từ các dự án cầu đường, nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ cho nền kinh tế hay các công trình phục vụ cho an sinh xã hội như trường học, bệnh viện,... đều có công rất lớn từ nguồn vốn đầu tư công

Nhiều nghiên cứu về phân biệt giữa đầu tư tư nhân với đầu tư công đã được diễn ra, theo đó đầu tư công thường được đánh giá là các hoạt động đầu tư vào kết cấu hạ tầng. Việc phân biệt như vậy có ý nghĩa rất lớn vì đầu tư cho kết cấu cơ sở hạ tầng có những điểm khác biệt nhất định với nguồn vốn được sử dụng của doanh nghiệp.

Về kết cấu hạ tầng là những vấn đề tồn tại bên ngoài doanh nghiệp và có tác động khá lớn đến hoạt động kinh tế của các doanh nghiệp. Do vậy, nhiều doanh nghiệp trong một khu vực nhất định sẽ được hưởng lợi từ kết cấu hạ tầng mà nhà nước dùng vốn đầu tư công mà không mất thêm các chi phí hoặc chỉ mất chi phí thấp hơn nếu kết cấu hạ tầng đó phải được cung cấp cho người sử dụng thêm đó, nên kết cấu hạ tầng có thể coi như cung cấp những lợi ích ngoại lai cho những người sử dụng đó.

Có nên đầu tư vào các cổ phiếu hưởng lợi từ vốn đầu tư công không?

Hiện nay chính phủ chưa có cơ chế nào có thể giám sát chặt chẽ đối với hoạt động của các DNNN, nhất là trong việc đầu tư. Vốn đầu tư của các DNNN đa phần là “tự chủ” của doanh nghiệp, nên quá trình kiểm tra, đánh giá hiệu quả chưa cao. Các Bộ cũng khó mà có thể can thiệp sâu vào quá trình sản xuất kinh doanh của các DNNN. Quá trình cổ phần hóa được tiến triển khá chậm, nên việc giám sát các DNNN cũng chưa được chặt chẽ. Nhiều DNNN vay tín dụng nhà nước lớn để mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư dàn trải vào nhiều lĩnh vực khác nhau, nhiều ngành nghề hay phát triển các hoạt động ngoài các ngành nghề chính, thiết lập sự độc quyền và có khả năng gây nên lũng đoạn thị trường, quá trình quản lý vận hành kém gây thất thoát vốn, hoạt động kinh doanh thua lỗ, việc sử dụng vốn đầu tư công chưa thực sự hiệu quả.

Việc tái cấu trúc đầu tư với trọng điểm là hoạt động đầu tư công vẫn luôn thu hút được sự quan tâm của khá nhiều tầng lớp trong xã hội. Vấn đề tái cấu trúc đầu tư công luôn đi kèm với việc nâng cao chất lượng, hiệu quả đầu tư là việc quan trọng không chỉ giúp kiềm chế lạm phát đồng thời góp phần nâng cao mức độ tăng trưởng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế quốc dân. Mà với một nước đang phát triển như Việt Nam nhu cầu sử dụng vốn đầu tư công vẫn còn rất lớn. Vì vậy bạn hoàn toàn có thể lựa chọn đầu tư vào những doanh nghiệp hưởng lợi từ hoạt động đầu tư công này.

Qua những chia sẻ về vốn đầu tư công hy vọng sẽ phần nào giúp các nhà đầu tư có thêm vốn kiến thức cơ bản trước khi lựa chọn chiến lược đầu tư hiệu quả. Với những lợi ích cùng tiềm năng tăng trưởng cao trong tương lai hứa hẹn cổ phiếu của những doanh nghiệp hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư công sẽ là lựa chọn tuyệt vời cho nhà đầu tư